จริงๆ แล้วกฎหมายเป็นเรื่องใกล้ตัวเรามากๆ วนเวียนอยู่ในชีวิตประจำวันเราอยู่ตลอด ซึ่งเป็นเรื่องที่ทุกคนควรศึกษาเอาไว้บ้าง และวันนี้เราก็มีความรู้ดีๆ เกี่ยวกับกฎหมายใหม่ในยุคที่ดิจิทัลเข้ามามีบทบาทสำคัญในชีวิตประจำวันมาฝาก
หลักการในกฎหมายที่มีความเกี่ยวข้อกับดิจิทัล มี 4 เรื่อง มาดูกันว่ามีเรื่องอะไรบ้างแล้วแต่ละอย่างเกี่ยวข้องกับอะไร
- การนำส่งภาษีเงินได้ ภาษีหัก ณ ที่จ่าย และภาษีมูลค่าเพิ่ม (E-WHT)
E-Withholding Tax หรือ ภาษีหัก ณ ที่จ่ายอิเล็กทรอนิกส์ก็คือ ภาษีหัก ณ ที่จ่ายที่อยู่ในรูปของข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ ทำให้ผู้มีหน้าที่หักภาษี ณ ที่จ่าย หักภาษีและนำส่งภาษีที่หักนั้นต่อธนาคารได้ทันที โดยที่ธนาคารจะเป็นผู้นำส่งเงินภาษีให้กับกรมสรรพากรเอง ธนาคารจะเป็นตัวแทนของผู้มีหน้าที่นำส่งภาษีที่หักภาษีไว้ และส่งข้อมูลต่างๆ เกี่ยวกับการทำธุรกรรมให้กรมสรรพากร ด้วยเหตุนี้ผู้ประกอบการจึงไม่มีความจำเป็นต้องยื่นแบบหัก ณ ที่จ่ายและอาจไม่ต้องออกหนังสือรับรอง ช่วยให้สะดวกรวดเร็ว ลดต้นทุนในการพิมพ์เอกสาร และการเสียภาษีผิดรูปแบบได้ ผู้ประกอบการหรือผู้เสียภาษีสามารถตรวจสอบข้อมูลการหัก ณ ที่จ่ายและการถูกหัก ณ ที่จ่าย ในระบบอินเทอร์เน็ตบนเว็บไซต์ของกรมสรรพากรได้
ใครมีหน้าที่นำส่งภาษีเงินได้ / ภาษีหัก ณ ที่จ่าย / ภาษีมูลค่าเพิ่ม?
- ผู้จ่ายเงินได้แก่ผู้รับซึ่งมีหน้าที่เสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา (ตามแบบ ภ.ง.ด.1, 1ก, 1ก พิเศษ, 2, 2ก, 3, 3ก)
- ผู้จ่ายเงินได้ให้แก่ผู้รับซึ่งมีหน้าที่เสียภาษีเงินได้นิติบุคคล (ตามแบบ ภ.ง.ด.53, 54)
- ผู้จ่ายเงินค่าซื้อสินค้าหรือค่าบริการให้ผู้ประกอบการต่างประเทศ (แบบ ภ.พ.36)
มีวิธีการนำส่งอย่างไร
- ยื่นแบบฯ ต่อสำนักงานสรรพากรพื้นที่สาขา (ภายใน 7 วัน นับแต่วันสิ้นเดือน)
- ยื่นแบบฯ และชำระผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต (www.rd.go.th)
2. การยื่นรายการหรือเอกสารโดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Filing)
คือระบบการให้บริการยื่นเอกสารต่างๆ ผ่านทางอิเล็กทรอนิกส์ จากเดิมเป็นระบบการยื่นโดยส่งเอกสารด้วยตนเอง ผู้ที่จะยื่นเอกสารต้องเดินทางไปยื่นที่จุดให้บริการด้วยตนเอง ทำให้เสียเวลาในการดำเนินการ แต่ระบบ E-filing สามารถให้บริการผ่านหน้าเว็บไซต์ได้เลย ระยะเวลาการดำเนินการเป็นแบบ Real Time คือดำเนินการได้ทันที สามารถประมวลผล สามารถเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างหน่วยงาน เข้าถึงได้ทุกที่ที่มีอินเทอร์เน็ต สะดวกและรวดเร็ว สามารถให้บริการแก่ประชาชนได้ทันที
E-Filing มีวิธีการใดบ้าง?
- การยื่นรายการภาษี ระบบ e-Filing ผ่านเว็บไซต์กรมสรรพากร (www.rd.go.th)
- การใช้บริการของผู้ให้บริการจัดเตรียมข้อมูลสำหรับการยื่นแบบแสดงรายการภาษี
- การส่งเอกสารหลักฐานในรูปของข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์
- การใช้บริการผ่าน Application Service
3. การจัดทำเอกสารโดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ (E-Tax Invoice & Receipt)
คือการจัดทำข้อมูลใบกำกับภาษี รวมถึงใบเพิ่มหนี้ ใบลดหนี้ และใบรับ ให้อยู่ในรูปข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ ที่มีการลงลายมือชื่อดิจิทัล (Digital Signature) หรือประทับรับรองเวลา (Time Stamp) ผ่านระบบ E-Tax Invoice by Email ก่อนส่งมอบให้ผู้ซื้อสินค้าและบริการ ผู้ประกอบการสามารถจัดทำใบกำกับภาษีอิเล็กทรอนิกส์และใบรับอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งใบกำกับภาษีอิเล็กทรอนิกส์ เป็นเอกสารที่กรมสรรพากรกำหนดให้ผู้ประกอบการจัดทำใบรับ/ใบกำกับภาษีเพื่อเป็นหลักฐานในการขายสินค้าและการให้บริการทุกครั้ง เมื่อมีการชำระเงิน พร้อมทั้งต้องส่งมอบต้นฉบับใบรับ/ใบกำกับภาษี
E-Tax Invoice & Receipt มีขั้นตอนยังไงบ้าง
- นำหลักการระเบียบ E-Tax Invoice & Receipt และ E-Tax Invoice by E-Mail จัดทำประกาศอธิบดี ตาม ม.3 โสฬส
- ยังคงหลักการใช้ลายมือชื่อดิจิทัล (Digital Signature) และการประทับรับรองเวลา (Time Stamp)
- “ผู้ให้บริการนำส่งข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์” ตัวแทนนำส่งข้อมูล XML ที่เกี่ยวข้องกับใบกำกับภาษีอิเล็กทรอนิกส์ และใบรับอิเล็กทรอนิกส์
- เมื่อระบบของกรมฯ พร้อมสำหรับการรับข้อมูล จะเปิดระบบของการจัดทำใบกำกับภาษี และใบรับอิเล็กทรอนิกส์ ผ่าน “ผู้ให้บริการจัดทำเอกสารอิเล็กทรอนิกส์” และ “ตัวแทนออกทำใบกำกับภาษี”
4. การรายงานธุรกรรมที่มีลักษณะเฉพาะ (Third Party Information)
ธุรกรรมที่มีลักษณะเฉพาะ คือ ธุรกรรมที่แสดงให้เห็นถึงลักษณะของการมีเงินได้ นอกจากลูกจ้างแรงงาน โดยอาศัยความถี่ของการรับเงิน รวมทั้งจำนวนเงินที่ใกล้เคียงกับการเป็นผู้ประกอบการ
ธุรกรรมที่มีลักษณะเฉพาะหมายความว่าอย่างไร?
- การฝากหรือรับโอนเงินทุกบัญชีรวมกัน (แบงก์เดียวกัน) ตั้งแต่ 3,000 ครั้ง ขึ้นไป
- การฝากหรือรับโอนเงินทุกบัญชีรวมกัน (แบงก์เดียวกัน) ตั้งแต่ 400 ครั้ง และมียอดเงินรวมตั้งแต่ 2,000,000 บาท ขึ้นไป
* การนับจำนวนครั้งและจำนวนเงิน นับตั้งแต่ 1 ม.ค. – 31 ธ.ค. ของทุกปี
ใครบ้างที่มีหน้าที่รายงาน?
- ธนาคารพาณิชย์
- ธนาคารออมสิน
- ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร
- ธนาคารอาคารสงเคราะห์
- ธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย
- ผู้ประกอบธุรกิจบริการเงินอิเล็กทรอนิกส์
มีข้อมูลอะไรบ้างที่ต้องรายงาน?
- ชื่อเจ้าของบัญชี
- เลขประจำตัวประชาชน
- จำนวนครั้งที่ฝากหรือรับโอน (ยอดรวม)
- จำนวนเงินที่ฝากหรือรับโอน (ยอดรวม)
ให้รายงานธุรกรรมที่มีลักษณะเฉพาะของปีที่ล่วงมาที่อยู่ในความครอบครอง ภายใน 31 มีนาคมของทุกปี กรณีผู้มีหน้าที่รายงานไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย อธิบดีต้องสั่งให้ปฏิบัติให้ถูกต้อง หากยังเพิกเฉย อธิบดีสั่ง ปรับทางปกครอง 100,000 บาท และปรับรายงานรายวัน วันละ 10,000 บาท จนกว่าจะปฏิบัติให้ถูกต้อง
เห็นมั้ยว่ากฎหมายเป็นเรื่องที่ใกล้ตัวเรามากๆ ต้องศึกษาเอาไว้บ้าง อาจจะไม่ถึงขนาดรู้ลึก แต่ก็ควรพอรู้เบื้องต้น ยิ่งยุคนี้เป็นยุคของดิจิทัล กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับดิจิทัลเป็นเรื่องที่สำคัญมากเลยทีเดียว